کاملاً روشن است که وقتی کودک شما به سنین نوجوانی می‌رسد، استقلال بیشتری طلب می‌کند. در این زمان برقراری ارتباط با او مانند گذشته کار ساده‌ای نخواهد بود؛ باید توجه داشته باشید که در این برهه از زمان ارتباط برقرار کردن با او از هر زمان دیگری مهم‌تر است. شاید تصور کنید که او همچنان باید پایبند خانه باشد، اما او در حال حاضر مشغول انجام فعالیت‌های جدید در مدرسه است. برای خود سرگرمی‌های جدیدی درست می‌کند، و تمایل شدیدی به پیوستن به فعالیت‌های اجتماعی بزرگ از خود نشان می‌دهد. در این حالت وظیفه‌ی شما حمایت و پشتیبانی از اوست. در این میان محبت ورزیدن از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. اگر موفق شوید چنین ارتباطی را با او برقرار کنید، یک حس اطمینان را در وجود او ایجاد می‌کنید و فرزند شما این اطمینان را پیدا می‌کند که می‌تواند پستی‌ها و بلندی‌های زندگی را در کنار شما و با پشتیبانی و حمایت شما طی کند
انتظارات صحیح
شایـد در ابتدای دوره‌ی بلوغ، نوجـوان حس خوبی نسبت به توصیه‌هـای شما نداشته باشــد و احساس کند که نیازی به نصیحت‌هایتان ندارد. این احتمال وجود دارد که حتی گاهی اوقات زمانیکه مسئله‌ی مهمی را به او گوشزد می‌کنید، خوشش نیامده و ناراحت شود. در صورت بروز چنین شرایطی، او بیش از پیش به همکلاسی‌هایش اعتماد می‌کند و از شما تقاضای فضا و حریم خصوصی بیشتری می‌کند. به عنوان مثال ممکن است این تمایل را پیدا کند که دربِ اتاقش بیش از هر زمان دیگری بسته باقی بماند. شاید قبول یک چنین تغییراتی برای شما کار آسانی نباشد و نتوانید همه‌ی این دگرگونی‌های رفتاری را سریعاً هضم کنید، اما نگران نباشید، انجام همه‌ی این کارها صرفاً نشانه‌ای از افزایش حس استقلال‌طلبی در فرزند شما است و کاملاً طبیعی است. شما هم باید بندها را کمی آزادتر کنید و به او فضای بیشتری برای رشد بدهید. البته حتماً لازم نیست که به آن‌ها اجازه دهید که به طور کامل از قید و بند محدودیت‌ها آزاد شوند و یکمرتبه خود را رها شده تصور کنند. شما هنوز هم نقش تاثیر‌گذاری در تعیین مسیر زندگی آن‌ها دارید. فقط باید این مطلب را همواره در ذهن داشته باشید که نوجوانِ نابالغِ شما بیشتر از روی کارهایی که شما انجام می‌دهید الگو برداری می‌کند تا از روی آموزش‌های مستقیمی که به او می‌دهید.
بنابراین هر زمان که تصمیم به موعظه‌ی او می‌گیرید، سعی کنید کارهایی که مَدِ نظرتان هست را به عینه در مقابل او انجام دهید و سخنرانی را به زمان دیگری موکول نمایید. برای او الگو باشید و زمانیکه انتظار دارید او کاری را انجام دهد، ابتدا خودتان آن کار را انجام دهید. در حین گفتگو با او اصل احترام متقابل را رعایت کنید، با او مهربان باشید، آداب غذایی سالم را برایش روشن کنید، و کارهای روزمره خانه را بدون گله و شکایت انجام دهید تا او هم یاد بگیرد که باید یک چنین برخوردی از خود نشان دهد. اگر برای او یک الگوی زنده و سالم باشید، دختر یا پسر نونهال از شما تبعیت کرده و مطابق خواسته‌هایتان عمل خواهد کرد
.
برخورد صحیح
انجام برخی از کارهای کوچک و ساده می‌توانند ارتباط عمیقی میان شما و فرزندتان ایجاد نمایند. در برنامه‌های روزانه‌ی خود زمان کوتاهی را به انجام برخی کارهای خاص اختصاص دهید. کارهایی را انتخاب کنید که می‌توانید به کمک نوجوانتان انجام دهید و به آن‌ها نشان دهید که برایشان اهمیت قائل هستید.
چند نکته‌ی کاربردی
غذای خانوادگی
شایـد غذا درست کردن کار آسانی نباشد، به ویژه پس از گذراندن یک روزِ بلندِ کاری. ولی صرف یک شام خانوادگی که در آن تک تک اعضای خانواده دور هم جمع شوند، ارزش زیادی دارد. بنابراین مانند تمام کارهای دیگری که در طول روز برای آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنید، انجـام این کار را نیـز در اولویت قـرار داده و ترتیب یک غذای خوشمـزه را بدهیـد، حتی اگر امکان غذا درست کردن را هم ندارید و از بیرون غذای آماده تهیه می‌کنید، حداقل همه دور هم بنشینید و آن را میل کنید. در حین صرف غذا، تلویزیون را خاموش کنید و سعی کنید تلفن‌ها را جواب ندهید. اگر انجام روزانه‌ی این کار امکان‌پذیر نیست، سعی کنید در طول هفته یکی دو مرتبه کل افراد خانواده را در کنار هم جمع کنید. می‌بایست انجام این کار را جالب و جذاب جلوه دهید و همه‌ی افراد را در آماده‌سازی و تمیز کردن شریک کنید. انجام کارهای مشترک می‌تواند نزدیکی و اتصال بیشتری میان افراد خانواده ایجاد کند و برقراری ارتباط را تسهیل نماید. در این حال همه‌ی افراد نسبت به یکدیگر احساس مسئولیت پیدا می‌کنند و خود را در یک کار تیمی شریک احساس می کنند.
وقت خواب و شب بخیر: شاید دیگر لازم نباشد که فرزندتان را تا رختخواب بدرقه کنید. البته فراموش نکنید که خواب کافی در این زمان از اهمیت بالایی برخوردار است و به عنوان تضمین کننده‌ی رشد مناسب و سلامت جسمی نوجوان به شمار می‌رود. می‌توانید پیش از خاموش کردن چراغ‌ها در کنار هم بنشینید، کتاب بخوانید، اتفاقات مهمی که در طول روز برایتان رخ داده را برای هم تعریف کنیــد، و در مورد برنامه‌هـایی که برای فردا در ذهن داریـد صحبت کنیـد. اگر احساس کردید که نوجوان نسبت به این مسئله حس خوبی ندارد، می توانید کل کارهای ذکر شده را به یک بوسه‌ی قبل از خواب و شب‌بخیر گفتن محدود کنید. اگر باز هم از این کار خوشش نمی‌آمد، فقط دستی به پشت او بکشید و بگویید: شب بخیر.
صرف وقت روزمره در کنار یکدیگر
نقاط مشترکی را پیدا کنید که به شما اجازه می دهد در کنار هم باشید. می‌توانید از او بخواهید تا با شما برای یک قدم زدنِ ساده به پارک بیاید. در حین شستن ماشین، درست کردن شیرینی، اجاره‌ی فیلم، تماشای برنامه‌ی تلویزیونی مورد علاقه از او دعوت کنید که در کنارتان قرار بگیرد. همه‌ی این کارها فرصت‌هایی است که به شما اجازه می دهد از وجود یکدیگر لذت ببرید. علاوه بر این زمانیکه نوجوان در یک چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرد، احساس آرامش بیشتری می‌کند و این امر سبب می‌شود که چیزهایی را که در ذهن دارد راحت‌تر با شما در میان بگذارد و اگر مشکلی برایش پیش آمده با اعتماد بیشتری در مورد آن با شما صحبت کند. دلیلش هم این است که وقتی شما مشغول انجام کاری هستید، لازم نیست نوجوان با شما ارتباطِ چشمی برقرار کند و این امر به نوبه‌ی خود سبب می شود که راحت‌تر حرف‌های دلش را با شما در میان بگذارد.
خلق لحظات خاص و فراموش نشدنی: این رسم را در خانواده بوجود بیاورید که سالانه موقعیت‌های خاص خانوادگی را جشن بگیرید –البته بجز تعطیلات و تولدها- در این زمان کلیه‌ی افراد خانواده را در کنار هم جمع کنید و سالگرد آن اتفاق بخصوص را جشن بگیرید. این جشن می‌تواند به خاطر یک کارنامه‌ی درخشان یا بردن تیم فوتبال مدرسه باشد؛ به هر حال مسئله‌ای است که می‌تواند پیوندهای عاطفی خانوادگی را محکم‌تر کند.
اظهار علاقه
فکر نکنید که نشان دادن و گفتن این مطلب که به فرزند خود علاقمند هستد هیچ ارزشی برای او ندارد. انجام این کار به فرزندتان این اطمینان را می‌دهد که دوستش می‌دارید و از او مراقبت و محافظت می‌کنید. البته باید راه‌های درست نشان دادن علاقه را یاد بگیرید. این بدان معناست که ممکن است دختر و یا پسر شما نسبت به ابراز علاقه‌ی شدید آن هم در جمع و به صورت عمومی حس مثبتی نداشته باشد. شاید دوست نداشته باشد که مانند گذشته او را بغل کنید و یا ببوسید اما شما نباید این مسائل را به خودتان بگیرید، چرا که مواردی نیست که نشأت گرفته از کاستی‌های فردی شما باشد، به هر حال اگر می‌خواهید به این شکل نسبت به او ابراز علاقه کنید بهتر است این کار را به زمانی موکول کنید که دوستانش آن اطراف نباشند و برای ابراز علاقه در جمع راه‌های دیگری پیدا کنید. یک لبخند و یا حتی دست تکان دادن می تواند با حفظ همه‌ی محدودیت‌های ذهنی نوجوان، عشق و علاقه‌ی شما را نسبت به او ثابت کند. توانایی‌های منحصر بفرد نوجوان را تشخیص دهید و به آن‌ها ارزش دهید. به عنوان مثال زمانیکه یک نقاشی زیبا می‌کشد بگویید: “کارت عالی است، خیلی هنرمندی” یا “تو در تمرین فوتبال خوش درخشیدی، از دیدنت در بازی تیم لذت می‌بردم“
باقی ماندن در صحنه
در روند رشد فرزندتان حضور پرشوری از خود نشان دهید. با او همکاری و هماهنگی کنید تا بتوانید مدت زمان بیشتری در کنار هم بمانید و پیوندهای عاطفی محکم‌تری ایجاد کنید. لازم نیست حتماً مربی ورزش یا معلم ریاضی باشید تا بتوانید با او ارتباط برقرار کنید. شاید خود نوجوان هم ترجیح دهد که آموزش‌های تخصصی‌تر را از کسی به غیر از شما یاد بگیرد. هر چند وقت یکبار می‌توانید او را در انجام فعالیت‌های جانبی همراهی کنید، اما بقیه‌ی زمان‌ها که او تنها به تمرین می‌رود از او بخواهید در مورد تمریناتش با شما صحبت کند و با توجه کامل به حرف‌هایش گوش دهید. باید به او کمک کنید تا در مورد ناراحتی‌ها و ناامیدی‌هایش خیلی راحت با شما صحبت کند. در مورد کوچک‌ترین شکست‌هایی که در زندگی برایش اتفاق می‌افتد با او همدردی کنید. حتی اگر احساس می‌کنید مسئله‌ی مورد نظر هیچ ارزشی ندارد، نگرش و طرز برخورد شما نسبت به شکست‌ها سبب می‌شود که او راحت‌تر آن‌ها را بپذیرد و به این ایدئولوژی برسد که شکست را باید پذیرفت و با آن کنار آمد. این امر جرأت تلاش دوباره را در وجود او زنده می‌کند.
خود را مشتاق نشان دهید
نسبت به ایده‌ها، احساسات و تجربیاتی که نوجوان در زندگی بدست می‌آورد علاقه نشان دهید و کنجکاوی کنید. اگر شما به حرفی که او می‌زند گوش دهید، بهتر می‌توانید حمایت و هدایتی را که از شما طلب می‌کند، در اختیارش قرار دهید. البته کلیه این امور را باید بدون قضاوت‌های ناآگاهانه و هیچگونه جبهه‌گیری خاصی انجام دهید. زمانیکه نوجوان با یک چنین واکنشی از جانب شما روبرو می‌شود، دفعه‌های بعدی که با مشکلی روبرو شد، خیلی راحت تر نزد شما می‌آید و مشکلاتش را با شما در میان می‌گذارد.
عقیده نوجوان خود را بپذیرید و حتی اگر مخالف با نظر شما بود، تشویقشان کنید. باید عشق و محبت بدون قید و شرط خود را ابراز کنید، حتی وقتی باید رفتارش را اصلاح کند و زندگی کردن با او دشوار باشد. استعداد و توانایی‌هایش را پررنگ و پر اهمیت جلوه دهید؛ برای بسیاری از نوجوانان خانواده تنها مکانی است که آن‌ها می‌توانند شناخته شوند. در توجه کردن و تشویق نمودن بسیار بخشنده باشید.
