پرسشنامه سبک‌های فرزندپروری بامریند

تفسیر درصد مؤلفه‌ها

سبک قاطعانه و اطمینان‌بخش، بهترین سبک برای رابطه با فرزندان است.

بنابراین انتظار می‌رود که درصد این مؤلفه اولا بالاتر از ۷۰ درصد و ثانیا از دو مؤلفه‌ی دیگر بیشتر باشد.

هر چقدر از درصد مؤلفه‌ی “سبک قاطعانه و اطمینان‌بخش” کاسته شود و بر درصدهای دو مؤلفه‌ی دیگر اضافه شود، به این معناست که شما در رابطه با فرزندان دچار افراط یا تفریط هستید.

***

معنا و مفهوم سبک‌های سه‌گانه

سبک سهل‌گیرانه و آزادگذار

والدین سهل‌گیر خیلی آزاد و رها با مسائل مختلف برخورد می‌کنند. مثلا تنها مواقعی در کارهای کودک دخالت می‌کنند که مشکلی جدی پیش آمده باشد. شعار این والدین این است که: «بچه باید بچگی کنه». این نوع از والدین معمولا چندان سخت‌گیری به خرج نمی‌دهند. اگر کودک گریه و التماس کند، آنها سریعا راضی می‌شوند و در برابر خواسته کودک کوتاه می‌آیند. رفتار دیگری که این والدین از خود نشان می‌دهند، معامله کردن با فرزندان است. مثلا می‌گویند اگر فلان کار را انجام دهی، اجازه می‌دهم که بازی کنی. فرزندان والدینی که از میان سبک های فرزند پروری به سبک آزاد و سهل‌گیر اعتقاد دارند معمولا در آینده دچار کمبود عزت‌نفس می‌شوند و برای پذیرش مسئولیت‌ها آمادگی کافی ندارند. سلامت این کودکان نیز چندان وضعیت خوبی ندارد زیرا به طور مثال، مسواک زدن و… در منزل این کودکان زیاد جدی گرفته نمی‌شود و والدین روی هیچ چیزی تأکید نمی‌کنند.

سبک مستبد و سختگیرانه

والدین سخت‌گیر معمولا ویژگی‌های زیر را در رفتار خود با فرزندان به کار می‌گیرند.

• مدام بچه‌ها را زیر نظر می‌گیرند و بیش از آنکه به حرف‌های کودکان گوش بدهند، به کنترل کردن آن‌ها می‌پردازند.
• نسبت به قوانینی که در خانه وضع می‌کنند به شدت حساس و سخت‌گیر هستند.
• به احساسات کودک زیاد اهمیت نمی‌دهند.

سخت‌گیری یکی از سبک‌های فرزندپروری است که در آن به هیچ‌کس اجازه عدول از مقررات و قوانین داده نمی‌شود. مرغ این والدین یک پا دارد و هیچ استثنایی در اجرای قوانین آن‌ها وجود ندارد. والدین این سبکی معمولا جمله معروفی دارند: «چون من این‌طور می‌گم».

اگر کودک از آنها علت قوانین سفت و سختی را که وضع کرده‌اند، جویا بشود، بدون هیچ منطقی جمله فوق را به کار می‌برند. آن‌ها هیچ‌ علاقه‌ای به مذاکره و گفتگو با فرزندان خود ندارند. در این سبک، کودک در هیچ‌ یک از تصمیمات و چالش‌ها مشارکتی ندارد. پیروی و چشم گفتن تنها کاری است که از فرزندان انتظار می‌رود. یکی از نکات منفی این نوع از تربیت، این است که به کودکان راه‌های درست انجام کارهای مختلف آموزش داده نمی‌شود. در عوض برای آموزش از تنبیه کمک گرفته می‌شود. به عبارت دیگر، ایجاد احساس گناه درباره اشتباهات صورت‌گرفته، کودک را از تکرار خطایی که کرده‌ است، بازخواهد داشت. اما آموزشی اساسی در کار نخواهد بود. اطاعت بی‌چون و چرای فرزندان از قوانین باعث می‌شود که در آینده مشکلاتی را تجربه کنند. عزت نفس این کودکان در خطر است و اگر هم در آینده به فردی تابع بدل نشوند، عقده‌های درونی‌شان به شکل پرخاش و تهاجم بروز پیدا خواهد کرد.

سبک مقتدر و اطمینان‌بخش

  در این سبک، همه چیز با اعتدال پیش می‌رود؛ هم الگوهای استاندارد وجود دارد و هم حمایت‌های عاطفی. والدین مقتدر، به فرزندان خود اجازه بدرفتاری نمی‌دهند؛ آن‌ها خودشان تابع قوانین خانه هستند و از فرزندانشان هم همین انتظار را دارند. این والدین بسیار مهربان و منطقی نیز هستند. آن‌ها برای هر قانونی یک دلیل منطقی می‌آورند و فرزندان خود را از عواقب اجرا نکردن این قوانین آگاه می‌کنند. چنین والدینی حتی در این باره نظرات فرزندانشان را جویا می‌شوند و به آن‌ها نیز کامل گوش می‌دهند. فرزندپروری مقتدرانه جزء مطلوب‌ترین سبک فرزندپروری است و اثرات مثبتی روی کودکان می‌گذارد (کنترل زیاد و محبت زیاد). والدین مقتدر، دارای برخی ویژگی های مشترک هستند: آن‌ها برخی محدودیت‌های واضح و روشن را تعیین می‌کنند و انتظارات و توقعات بالایی از فرزندانشان دارند. در مقابل، با آن‌ها کاملاً گرم و صمیمی هستند. چنین والدینی با فرزندان خود حرف می‌زنند و به سخنان آن‌ها گوش می‌دهند. آن‌ها به فرزندان خود اجازه می‌دهند که در برخی موارد مستقل فکر کرده یا عمل کنند و از نظرات و فعالیت‌های‌شان حمایت می‌نمایند. کودکانشان را در جنبه‌های مثبت تشویق می‌کنند و در جنبه‌های منفی کار، آن‌ها را با ارائه نظرات و دلایل درست قانع می‌نمایند. والدین مقتدر، منعطف و معقول هستند و فرزندانشان هم این موضوع را می‌دانند. از این رو می‌توانند با خیال راحت به والدینشان تکیه کنند.