تست IVA-2

IVA-2، یک آزمون تخصصی برای تشخیص بیش‌فعالی و نقص توجه است. آزمون IVA-2 بر مبنای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5 تدوین شده و به تشخیص و تفکیک انواع ADHD شامل نوع کمبود توجه، نوع بیش‌فعال(تکانشگر)، نوع ترکیبی و نوع ناشناخته (NOS) می پردازد. بعلاوه از این آزمون برای بررسی مشکلات و اختلالات دیگری نظیر مشکلاتِ خودکنترلیِ مرتبط با ضربه به سر، اختلالات خواب، افسردگی، اضطراب، اختلالات یادگیری، زوال عقل و مشکلات پزشکی دیگر، استفاده می‌شود. این تست برای افراد ۶ سال به بالا و بزرگسالان قابل اجراست. مدت زمان اجرا (همراه با بخش آموزش) حدوداً ۲۰ دقیقه است. تکلیف آزمون شامل پاسخ یا عدم پاسخ (بازداری پاسخ) به ۵۰۰ محرک آزمون است و  هر محرک فقط یک و نیم ثانیه ارائه می‌گردد. بنابراین، آزمون به حفظ توجه نیاز دارد.

.

مزایای استفاده از تست IVA-2

۱- به درمانگر کمک می‌کند تا انواع بیش‌فعالی را بر اساس DSM-5 تشخیص دهد.

۲- انواع عدم دقت بینایی و شنوایی و تکانشی بودن را اندازه‌گیری می‌کند.

۳- به والدین و معلمین کمک می‌کند تا به مشکلات کودک و دانش‌آموز خود واقف گردند.

۴- بهترین سبک یادگیری کودک را آشکار می‌کند.

۵- به درمانگر کمک می‌کند تا از مشکلات انگیزشی و آسیب‌های عصبی آگاه شود.

۶- از نتایج ان می‌توان برای فعالیت‌های پژوهشی استفاده کرد.

۷- می‌توان به کمک آن، اختلالاتی مانند آسیب‌های مغزی، اختلالات خواب، افسردگی، اضطراب، اختلالات یادگیری و زوال عقل را بررسی کرد.

.

تست IVA-2 چهار مؤلفه مهم را اندازه‌گیری می‌کند

۱- توجه:  شامل هوشیاری، کانون توجه و سرعت در هر کدام از انواع توجه مداوم، انتخابی، تقسیم شده، متمرکز و متناوب.

۲- کنترل پاسخ:  شامل احتیاط، تحمل، ثبات و تنظیم حرکات ظریف.

۳- کیفیت: ش املسبک یادگیری و آمادگی برای یادگیری.

۴- اعتبار: شامل درک، روانی-حرکتی و مقاومت در برابر خستگی .

  به طور کلی این تست ۵۰ ویژگی را در دو بعد بینایی و شنوایی اندازه‌گیری می‌کند و نوع پردازش اطلاعات بینایی و شنوایی و پاسخ حرکتی فرد را تعیین می‌کند.

.

از مهم‌ترین ویژگی مورد ارزیابی IVA-2 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

۱-احتیاط  Prudence

این مقیاس نشان می‌دهد که آیا فرد با تفکر و تامل به محرک‌ها پاسخ می‌دهد و یا ناگهانی و بدون برنامه‌ریزی قبلی. نمره پایین در این مقیاس می‌تواند نشان دهنده بی‌دقتی و اقدام بدون فکر فرد باشد.

۲- ثبات  Consistency

گاهی اوقات فرد مجبور است که به یک محرک تکراری برای مدتی طولانی پاسخ دهد که برای گرفتن نتیجه بهتر نیاز به حفظ تمرکز دارد. نمره پایین در این مقیاس می‌تواند نشان دهنده بی‌دقتی و حواس‌پرتی در هنگام انجام تکالیف تکراری باشد.

۳- تحمل  Stamina

برای موفقیت لازم است فرد نیروی خود را حفظ کند. این مقیاس  نشان می‌دهد که سرعت واکنش فرد در نیمه اول آزمون با نیمه دوم آزمون یکسان است و یا فرد کاری را با انرژی شروع می‌کند و بعد از مدتی انرژی کاهش می‌یابد و یا از بین می‌رود. این مقیاس برای شناسایی مشکلات در توجه طولانی مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴- تنظیم حرکات ظریف   Fine Motor Regulation

 این مقیاس اطلاعاتی را  فراهم می‌کند که فرد بر مبنای دستورالعمل آزمون عمل می‌کند و یا هر طریق که خودش دوست دارد. گاهی اوقات نیاز است که فرد صبر کند و گاهی سریع پاسخ دهد. این مقیاس، شدت بی‌قراری و نا‌آرامی  و بی‌حوصلگی فرد را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

۵-مقیاس توجه  Attention

دو نوع توجه در انسان مهم است، دیداری و شنیداری،  که در هر کدام سه بعد: تمرکز، سرعت و هوشیاری و یا گوش‌به‌زنگی وجود دارد.

۱-۵ –هوشیاری و یا گوش به زنگی  Vigilance

در پاسخ به محرک‌ها فرد باید گوش به زنگ باشد که چه زمانی به محرک اصلی پاسخ دهد و چه زمانی به محرک خطا پاسخ ندهد.

۲-۵ –تمرکز Focus

این عامل بیانگر تغییر واریانس سرعت عکس‌العمل در پاسخ‌های صحیح است. نمره پایین در این مقیاس نشان دهنده توجه ضعیف و پاسخ دادن سرسری فرد است.

۳-۵-سرعت  Speed

سرعت، زمان واکنش به پاسخ‌های صحیح را اندازه گیری کرده و سرعت پردازش مغزی را مورد بررسی قرار می‌دهد. نمره  پایین نشان‌دهنده  این است که فرد تمایل به وقت تلف کردن دارد و یا دچار کندی روانی-حرکتی است.

 ۶- ادراک  Comprehension

این مقیاس نشان می‌دهد که فرد به محرک‌ها از روی درک و فهم و یا به صورت تصادفی پاسخ می‌دهد.  این مقیاس در واقع  پاسخ‌های تصادفی را شناسایی می‌کند.  این مقیاس یک شاخص مهم بیش‌فعالی است.

۷- حسی-حرکتی  Sensory/ motor

این مقیاس سرعت زمان واکنش به محرک  را یعنی از زمانی که می‌شنود و یا می‌بیند اندازه می‌گیرد و آنالیز می‌کند.

۸- انواع توجه Attention

از ترکیب مقیاس‌های مختلف می‌توان ۵ نوع توجه را بررسی کرد:

۱-۸ –توجه متمرکز Focused Attention:  برای پاسخ صحیح نیاز به تمرکز روی همان موضوع خاص را داریم. این مقیاس توانایی پاسخدهی صحیح به محرک خاص را اندازه می‌گیرد. برای مثال هنگام درس خواندن فقط روی درس تمرکز می کنیم نه محرک‌ها و چیزهای دیگر.
۲-۸- توجه مداوم  Sustained Attention: بیانگر توانایی حفظ  توجه روی موضوع خاصی است. یعنی بعد از  اینکه توجه ایجاد شد آن توجه برای مدتی حفظ شود.
۳-۸ –توجه انتخابی  Selective Attention: تواناییِ شناختی، برای پاسخدهی صحیح به موضوع مرتبط با هدف و عدم پاسخ  به موضوعی است که مرتبط با هدف  نیست.
۴-۸ –توجه متناوب Alternating Attention: انعطاف‌پذیریِ شناختی در انتقال توجه از یک محرک به محرکی دیگر برای مثال از دیداری به شنیداری و بر عکس.
۵-۸ – توجه تقسیم شده Divided Attention: توانایی پاسخدهی همزمان به  چند موضوع یا چند تکلیف مختلف که به آن توجه تقسیم‌شده گفته می‌شود. برای مثال فرد همزمان درس می‌خواند، تلویزیون تماشا می‌کند و حرف هم می‌زند.

اعتبار و روایی تست

نتایج مطالعات نشان می‌دهد که آزمون IVA-2 حساسیت کافی (۹۲%) و قدرت پیش بینی درست (۸۹%) را برای تشخیص درست ADHD در کودکان دارد. اعتبار آزمون در روش باز آزمون نشان می دهد ۲۲ مقیاسIVA با یکدیگر رابطه مستقیم و مثبت (۸۸%-۴۶%) دارند. به طور کلی یافته‌ها نشان می‌دهد که این آزمون از اعتبار و روایی مطلوب و بالایی در بررسی توجه و دقت و تشخیص ADHD برخوردار است.

شرایط اجرای آزمون

– آزمون توجه و تمرکز IVA -2 یک آزمون روانشناختی نرم‌افزاری و کامپیوتری است، که باید توسط یک متخصص که در این زمینه آموزش دیده است اجرا شود .

– اجرای آزمون نیاز به شرایط اولیه دارد که بیشتر در محیط های کلینیکی قابل فراهم شدن است.

– آزمون توجه IVA -2 کامپیوتری است زیرا زمان واکنش بر حسب هزارم ثانیه محاسبه می شود و بیش از 500 محرک در حدود 20 دقیقه نمایش می شود.

– آزمون توجه و تمرکز و تشخیص بیش فعالی IVA در دامنه سنی ۶ تا ۹۶ ساله قابل اجرا است. بازه سنی پایین تر و بالاتر  را نرم افزار قبول نمی‌کند.

– مدت زمان انجام آزمون حدود ۱۵ دقیقه است ، که عموماً با توجه به تشکیل پرونده در نرم افزار و توضیح به آزمودنی تا ۳۰ دقیقه ممکن است به طول انجامد.

– در انجام آزمون توجه و تمرکز تمام دستورات توسط کامپیوتر به فرد ارائه می‌شود و اگر فرد متوجه نشد و یا نیاز به راهنمایی بیشتر داشت، توسط آزمونگر راهنمایی می‌شود.

نحوه اجرای آزمون

  وظیفه فرد در این تست چندان پیچیده نیست. نرم‌افزار، فرد را ملزم می‌کند در زمان شنیدن یا دیدن یک هدف خاص بر روی موس کلیک کند و زمانی که چیزی به غیر از هدف تعیین شده را می‌بیند و یا می‌شنود بر روی موس کلیک نکند. در اینجا هدف مورد نظر عدد ۱ و آیتم غیر هدف عدد ۲ است. دستور کلی آزمون این است “هر زمان عدد ۱ را دیدی و یا شنیدی کلیک کن” و “هر زمان عدد ۲ را دیدی و یا شنیدی کلیک نکن”. سپس نرم‌افزار اعداد ۱ یا ۲ را به صورت تصویر یا صدا با سرعت‌های مختلف و غیرقابل پیش‌بینی نمایش می‌دهد. این ابزار می‌تواند با سنجش انواع مختلفی از کلیک‌های نامناسب انجام شده روی موس، بیش‌فعالی و هرگونه مشکل در توجه و تمرکز را مورد بررسی قرار دهد. در پایان، نرم‌افزار گزارش بسیار دقیق و پیچیده‌ای را که برای مداخلات بالینی و درمانی بسیار مهم هستند در اختیار درمانگر قرار می‌دهد.

می‌خواهم این تست را انجام دهم

برای اجرای تست، در همین سایت به قسمت نوبت‌دهی اینترنتی بروید و از لیست خدمات “تست بیش‌فعالی و نقص توجه iva2 ” را انتخاب کنید.