تست تخصصی تشخیص بیش‌فعالی و نقص توجه

IVA-2، یک آزمون پیوسته دیداری شنیداری است که کنترل واکنش و توجه را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
آزمون IVA-2 بر مبنای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5 تدوین شده و به تشخیص و تفکیک انواع ADHD شامل نوع کمبود توجه، نوع بیش‌فعال(تکانشگر)، نوع ترکیبی و نوع ناشناخته (NOS) می پردازد. بعلاوه از این آزمون برای بررسی مشکلات و اختلالات دیگری نظیر مشکلاتِ خودکنترلیِ مرتبط با ضربه به سر، اختلالات خواب، افسردگی، اضطراب، اختلالات یادگیری، زوال عقل و مشکلات پزشکی دیگر، استفاده می‌شود. این تست برای افراد ۶ سال به بالا و بزرگسالان قابل اجراست. مدت زمان اجرا (همراه با بخش آموزش) حدوداً ۲۰ دقیقه است. تکلیف آزمون شامل پاسخ یا عدم پاسخ (بازداری پاسخ) به ۵۰۰ محرک آزمون است و  هر محرک فقط یک و نیم ثانیه ارائه می‌گردد. بنابراین، آزمون به حفظ توجه نیاز دارد.

.

مزایای استفاده از تست IVA-2

۱- به درمانگر کمک می‌کند تا انواع بیش‌فعالی را بر اساس DSM-5 تشخیص دهد.

۲- انواع عدم دقت بینایی و شنوایی و تکانشی بودن را اندازه‌گیری می‌کند.

۳- به والدین و معلمین کمک می‌کند تا به مشکلات کودک و دانش‌آموز خود واقف گردند.

۴- بهترین سبک یادگیری کودک را آشکار می‌کند.

۵- به درمانگر کمک می‌کند تا از مشکلات انگیزشی و آسیب‌های عصبی آگاه شود.

۶- از نتایج ان می‌توان برای فعالیت‌های پژوهشی استفاده کرد.

۷- می‌توان به کمک آن، اختلالاتی مانند آسیب‌های مغزی، اختلالات خواب، افسردگی، اضطراب، اختلالات یادگیری و زوال عقل را بررسی کرد.

.

تست IVA-2 چهار مؤلفه مهم را اندازه‌گیری می‌کند

۱- توجه: که هوشیاری، کانون توجه و سرعت را در هر کدام از انواع توجه مداوم، انتخابی، تقسیم شده، متمرکز و متناوب اندازه گیری می‌کند.

۲- کنترل پاسخ:  که شامل احتیاط، تحمل، ثبات  و تنظیم حرکات ظریف است.

۳- کیفیت: که شامل سبک یادگیری و آمادگی برای یادگیری است.

۴- اعتبار: درک، روانی-حرکتی و مقاومت در برابر خستگی را می‌سنجد.

  به طور کلی این تست ۵۰ ویژگی را در دو بعد بینایی و شنوایی اندازه‌گیری می‌کند و نوع پردازش اطلاعات بینایی و شنوایی و پاسخ حرکتی فرد را تعیین می‌کند.

.

از مهم‌ترین ویژگی مورد ارزیابی IVA-2 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

۱-احتیاط  Prudence
این مقیاس  نشان می‌دهد که فرد با تفکر و تامل به محرک‌ها پاسخ می‌دهد و یا ناگهانی و بدون برنامه‌ریزی قبلی. نمره پایین در این مقیاس می‌تواند نشان دهنده بی‌دقتی و اقدام بدون فکر فرد باشد.

۲- ثبات  Consistency
گاهی اوقات فرد مجبور است که به یک محرک تکراری برای مدتی طولانی پاسخ دهد که برای گرفتن نتیجه بهتر نیاز به حفظ تمرکز دارد. نمره پایین در این مقیاس می‌تواند نشان دهنده بی‌دقتی و حواس‌پرتی در هنگام انجام تکالیف تکراری باشد.

۳- تحمل  Stamina
برای موفقیت لازم است فرد نیروی خود را حفظ کند. این مقیاس  نشان می‌دهد که سرعت واکنش فرد در نیمه اول آزمون با نیمه دوم آزمون یکسان است و یا فرد کاری را با انرژی شروع می کند و بعد از مدتی انرژی کاهش و یا از بین می‌رود. این مقیاس برای شناسایی مشکلات در توجه طولانی مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴- تنظیم حرکات ظریف   Fine Motor Regulation
 این مقیاس اطلاعاتی را  فراهم می کند که فرد بر مبنای دستورالعمل آزمون عمل می کند و یا هر طریق که خودش دوست دارد. گاهی اوقات نیاز است که فرد صبر کند و گاهی سریع پاسخ دهد. این مقیاس، شدت بی‌قراری و نا‌آرامی  و بی‌حوصلگی فرد را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

۵-مقیاس توجه  Attention
دو نوع توجه در انسان مهم است، دیداری و شنیداری،  که در هر کدام سه بعد: تمرکز، سرعت و هوشیاری و یا گوش‌به‌زنگی وجود دارد.

.
۱-۵ –هوشیاری و یا گوش به زنگی  Vigilance

در پاسخ به محرک‌ها فرد باید گوش به زنگ باشد که چه زمانی به محرک اصلی پاسخ دهد و چه زمانی به محرک خطا پاسخ ندهد.

.
۲-۵ –تمرکز Focus

این عامل بیانگر تغییر واریانس سرعت عکس‌العمل در پاسخ‌های صحیح است. نمره پایین در این مقیاس نشان دهنده توجه ضعیف و پاسخ دادن سرسری فرد است.

.
۳-۵-سرعت  Speed

.سرعت، زمان واکنش به پاسخ‌های صحیح را اندازه گیری کرده و سرعت پردازش مغزی را مورد بررسی قرار می‌دهد. نمره  پایین نشان‌دهنده  این است که فرد تمایل به وقت تلف کردن دارد و یا دچار کندی روانی-حرکتی است.
.

۶- ادراک  Comprehension
این مقیاس نشان می‌دهد که فرد به محرک‌ها از روی درک و فهم و یا به صورت تصادفی پاسخ می‌دهد.  این مقیاس در واقع  پاسخ‌های تصادفی را شناسایی می‌کند.  این مقیاس یک شاخص مهم بیش‌فعالی است.

۷- حسی-حرکتی  Sensory/ motor
این مقیاس سرعت زمان واکنش به محرک  را یعنی از زمانی که می‌شنود و یا می‌بیند اندازه می‌گیرد و آنالیز می‌کند.

۸- انواع توجه Attention

از ترکیب مقیاس‌های مختلف می‌توان ۵ نوع توجه را بررسی کرد:

۱-۸ –توجه متمرکز Focused Attention:  برای پاسخ صحیح نیاز به تمرکز روی همان موضوع خاص را داریم. این مقیاس توانایی پاسخدهی صحیح به محرک خاص را اندازه می‌گیرد. برای مثال هنگام درس خواندن فقط روی درس تمرکز می کنیم نه محرک‌ها و چیزهای دیگر.

.
۲-۸- توجه مداوم  Sustained Attention: بیانگر توانایی حفظ  توجه روی موضوع خاصی است. یعنی بعد از  اینکه توجه ایجاد شد آن توجه برای مدتی حفظ شود.

.
۳-۸ –توجه انتخابی  Selective Attention: تواناییِ شناختی، برای پاسخدهی صحیح به موضوع مرتبط با هدف و عدم پاسخ  به موضوعی است که مرتبط با هدف  نیست.

.
۴-۸ –توجه متناوب Alternating Attention: انعطاف‌پذیریِ شناختی در انتقال توجه از یک محرک به محرکی دیگر برای مثال از دیداری به شنیداری و بر عکس.

.

۵-۸ – توجه تقسیم شده Divided Attention: توانایی پاسخدهی همزمان به  چند موضوع یا چند تکلیف مختلف که به آن توجه تقسیم‌شده گفته می‌شود. برای مثال فرد همزمان درس می‌خواند، تلویزیون تماشا می‌کند و حرف هم می‌زند.

.

اعتبار و روایی تست

نتایج مطالعات نشان می‌دهد که آزمون IVA-2 حساسیت کافی (۹۲%) و قدرت پیش بینی درست (۸۹%) را برای تشخیص درست ADHD در کودکان دارد. اعتبار آزمون در روش باز آزمون نشان می دهد ۲۲ مقیاسIVA با یکدیگر رابطه مستقیم و مثبت (۸۸%-۴۶%) دارند. به طور کلی یافته‌ها نشان می‌دهد که این آزمون از اعتبار و روایی مطلوب و بالایی در بررسی توجه و دقت و تشخیص ADHD برخوردار است.

برای ارزیابی خود یا فرزندتان با تست IVA-2
با ما تماس بگیرید